Kindsoldaten
Kinderen lopen een groot risico
In landen waar oorlogen en conflicten zijn, lopen kinderen een groot risico dat ze als kindsoldaat misbruikt worden. En dat terwijl internationaal is vastgelegd, dat de inzet van kindsoldaten een ernstige schending is van het internationale recht.
Hoeveel kindsoldaten er wereldwijd exact zijn, is moeilijk te zeggen. Maar volgens cijfers van de Verenigde Naties leven 250 miljoen meisjes en jongens in conflictgebieden. In 2020 meldde de secretaris-generaal van de Verenigde Naties dat 8.521 kinderen als kindsoldaat waren gerekruteerd. Sommigen van hen waren niet ouder dan 6 jaar.
Nog veel te vaak worden kinderen dus ingezet bij gevechten, maar ook als koks, schoonmakers, dragers, informatieverzamelaars en spionnen, echtgenotes en seksslavinnen. Als organisatie kennen we de schrijnende verhalen uit de dagelijkse praktijk en weten we hoe verwoestend de ervaringen voor kindsoldaten zijn.
Volgens cijfers van de Verenigde Naties leven 250 miljoen meisjes en jongens in conflictgebieden.
Gedwongen of geen keus
Hoewel veel kinderen onder dwang worden gerekruteerd en gebruikt, zijn er ook jongens en meisjes die zelf aansluiten bij gewapende groepen. Vrijwel altijd maken ze die ‘keuze’ vanwege de sociaaleconomische situatie, omdat er geen veilige alternatieven zijn en door de angst die door het conflict zelf wordt gecreëerd. Extreme armoede, honger, veiligheid of behoefte aan bescherming, gebrek aan toegang tot onderwijs en geen hoop voor de toekomst zijn de onderliggende oorzaken, vooral als het conflict al heel lang duurt. Want geweld en conflicten ontwrichten de levens van gezinnen compleet.
Netwerken die ooit bescherming en steun boden, raken onherstelbaar beschadigd. Scholen zijn vaak doelwit van voortdurend geweld en worden daarom gesloten. Om te overleven sporen ouders soms zelfs hun kinderen aan om zich aan te sluiten bij een gewapende groep. In de hoop dat ze zo tenminste voeding krijgen en misschien bij kunnen dragen aan het gezinsinkomen. Wanneer voedsel en andere bestaansmiddelen schaars zijn, is de belofte van kazernes met een warm bed en beschikbaar voedsel moeilijk te weerstaan. Als kinderen door geweld gescheiden raken van hun familie, kan een gewapende groep hen ook een nieuwe gemeenschap bieden waar ze bescherming hopen te vinden.
“Als ik één wens mocht doen, dan zou ik God vragen me terug te brengen naar de kindertijd die ik gemist heb.”
15-jarige voormalige kindsoldaat.
De directe gevolgen voor de kinderen zijn groot, fysiek, maar ook mentaal. De verschrikkingen van een gewapend conflict laten langdurige psychologische, sociologische en emotionele gevolgen na. Als kindsoldaten de strijd al overleven, is ook het stigma in de gemeenschap voor hen groot. Ze kunnen door ouders, verzorgers, gezinnen en gemeenschappen worden verstoten om wat ze hebben gedaan. Zonder de juiste zorg kunnen de gevolgen verwoestend en levenslang zijn.
“Al na drie maanden besloot ik samen met drie vrienden te vluchten. Maar we werden betrapt. De legerleiding sloeg ons in elkaar en zette ons terug in rang.“
Jonas – voormalig kindsoldaat
Wat doet World Vision voor kindsoldaten?
World Vision richt zich in de eerste plaats op preventie door de oorzaken voor rekrutering aan te pakken. We investeren ook in het versterken van een beschermende omgeving rond kinderen. Hierdoor zijn kinderen niet alleen minder vatbaar voor rekrutering en andere vormen van geweld, misbruik, verwaarlozing en uitbuiting.
Wij bieden daarnaast re-integratieprogramma’s om voormalige kindsoldaten te ondersteunen bij hun terugkeer in de gemeenschap.
Preventie
Er zijn verschillende acties die we ondernemen in het kader van preventie. We geven prioriteit aan kinderbescherming bij onze noodhulpacties. We versterken gezinnen en verzorgers zodat zij de eerste lijn van bescherming en zorg voor kinderen vormen, door ondersteuningsnetwerken te ontwikkelen en humanitaire hulp te bieden. We trainen meisjes en jongens zodat ze mondiger zijn en voor zichzelf goede keuzes kunnen maken. En we werken samen met gemeenschappen om de onderliggende oorzaken van geweld tegen kinderen aan te pakken, zoals ongelijkheid, gebrek aan economische kansen, en schadelijke houdingen, overtuigingen en praktijken die geweld tolereren en verspreiden.
Re-integratie
De re-integratie van voormalige kindsoldaten in hun gezinnen en gemeenschappen is een belangrijke stap in de zorg voor hun welzijn en helpt nieuwe rekrutering te voorkomen.
Voorbeelden uit de praktijk
In Zuid-Soedan ondersteunde World Vision meer dan 700 meisjes en jongens bij de hereniging met hun familie en de re-integratie in hun gemeenschap met behulp van maatschappelijk werkers, counseling op maat en psychosociale steun voor kinderen die het slachtoffer waren van seksueel geweld. We boden ondersteuning bij de terugkeer van kinderen en jongeren naar het basis- en voortgezet onderwijs. Oudere kinderen werden ook ondersteund met beroepsopleidingen om zo deuren te openen naar de toekomst.
In de Centraal-Afrikaanse Republiek heeft World Vision samen met partnerorganisaties, een samenwerking opgezet om kinderen te beschermen tegen het ronselen en gebruiken van kinderen.
In de Democratische Republiek Congo werden kinderen via het Rebound-project geholpen bij hun re-integratie in het gemeenschapsleven door middel van psychosociale steun, lessen in levensvaardigheden en een basisberoepsopleiding. Aan het eind van het programma kregen de deelnemers een kleine beurs om daarmee een bedrijf te beginnen.
Het is onze taak om kinderen te beschermen
Geen enkel kind zou kindsoldaat mogen zijn. Door acties en preventie kunnen we kinderen beschermen en hen terugbrengen bij hun families.