Een nieuwe grote groep ontheemde Oekraïense families dwaalt rond. Ze zoeken naar stabiliteit en een dak boven hun hoofd. Hun geld raakt op, in sommige landen wordt de hulpverlening afgeschaald. World Vision maakt zich ernstige zorgen over hun lot.
Nu de oorlog zijn zesde maand ingaat, verkeren veel gezinnen nog steeds in grote onzekerheid. Eerder verlieten ze gedwongen hun huizen. Uit interviews van World Vision kwam naar voren dat 45 procent van de ontheemde mensen in Oekraïne geen flauw idee had hoe lang ze zouden blijven op de plaats waar ze tijdelijk onderdak hebben gevonden.
Een kwart van de gezinnen betaalde rente, 37 procent vond tijdelijk onderdak bij gastgezinnen, en een ander kwart zocht zijn toevlucht in opvangcentra, scholen of kerken. Meer dan de helft van alle ouders vertelde dat gebrek aan werk en inkomen hun grootste zorg was. Velen verloren door de oorlog hun werk.
Ontworteld
“Dit is geen statische crisis, waar mensen settelen in grote opvangkampen en daar vaak lange tijd verblijven, vaak niet in staat om naar huis terug te keren, “zegt Eleanor Monbiot, World Vision-directeur Midden-Oosten en Oost-Europa. We zien veel beweging, mensen staan aan alle kanten onder druk en verplaatsen zich telkens. Dat betekent dat kinderen ontworteld raken. Ze worden opnieuw los gemaakt uit hun prille nieuwe ondersteunende structuren.”
“Ondanks de overweldigende steun voor het Oekraïense volk, zien we dat het niet afdoende is. Mensen verkeren in grote spanning. Sommige kotertermijn huisvestingsopties, zoals bijvoorbeeld in vakantieparken aan zee of bij gastgezinnen, zijn niet langer beschikbaar. Alleen al binnen Oekraïne zijn 6,3 miljoen mensen gevlucht en wonen niet meer in hun eigen huis. Dit heeft geleid tot een enorme huizencrisis en stijging van de huurprijzen. We zien crisis op crisis, en dit is nog maar het begin.”
Deze uitdagingen komen bovenop de andere stress van Oekraïense ouders. Velen geven aan dat de geestelijke gezondheid van hun kinderen, hun grootste zorg is. Het World Vision rapport no peace of mind dat eerder deze zomer werd gepubliceerd, onthult dat 1,5 miljoen Oekraïense kinderen nu al worstelt met mentale gezondheidsproblemen.
World Vision schakelt over van de noodhulpfase naar lange termijn humanitaire steun, en bereidt zich tegelijkertijd voor op grote aantallen mensen die noodhulp nodig hebben.
Toerist of vluchteling
Het zomerseizoen is slecht nieuws voor vluchtelingen: zij moeten hun tijdelijke opvang in vakantieparken verlaten omdat de toeristen hun plaats innemen. Vluchtelingen die er tijdelijke opvang vonden, pakken hun boeltje weer op en vluchten verder. Anderen gaan terug naar Oekraïne.
“Oekraïners hebben geen geld meer om te betalen voor onderdak. Ze zoeken verder. Als ze geen andere uitweg meer zien, gaan ze ondanks alle risico’s terug naar Oekraïne. Organisaties met wie wij ter plaatse samenwerken zien Oekraïners met de moed der wanhoop terugkeren naar huis. Om daar te ontdekken dat de situatie nog gevaarlijker was dan eerst. Sommigen besloten daarom opnieuw te vluchten naar het buitenland. Grote groepen vinden onderdak in slaapzalen van universiteiten en scholen, met de grote vraag of ze daar nog wel kunnen blijven als het nieuwe collegejaar begint. Uit onderzoek blijkt dat gebrek aan geld en werk, heimwee, taalbarrières en de onwil om van hulpverlening afhankelijk te zijn, belangrijke redenen zijn om terug naar huis te gaan. “Al deze factoren zorgen ervoor dat kinderen in een complexe situatie belanden. Zij zullen de langetermijngevolgen daarvan dragen,” vreest Eleanor Monbiot.
World Vision bereikte 153.910 Oekraïners op de vlucht met hulp, waarvan 59.571 kinderen.